‘Via Negativa [Le Spectacle du Monde]’- 2018. Photo-scan from uplifted drawing, glass, frame, plaster, goldpaint, 47 x 38 x 5,5 cm.
‘Via Negativa [Le Spectacle du Monde]’
‘Tussen jou en de Onnoembare bevinden zich zevenduizend sluiers. Tussen Hem en jou, is geen enkele sluier’. [Rumi, 13e eeuw].
Van de binnenzijde van de brede lijst is het verguldsel weg geschraapt waardoor een zekere inwendigheid wordt blootgelegd en onthuld; het pleistergips wordt zichtbaar dat op zijn beurt weer als een oppervlakte fungeert die een diepere substantie, in dit geval het inwendige hout, verhult.
De ruimte binnen het kader toont een ingescand vel papier dat de ruimte doorheen en achter de uitgesneden letters niet zichtbaar maakt, tenzij als een onnoembaar zwart. Dat er desalniettemin sprake lijkt te zijn van een achterliggende ruimte maken de vingertoppen, die het papier enigszins oplichten, duidelijk. Het vel fungeert zodanig als masker en verhult én onthult de aanwezigheid van de kunstenaar die daarachter schuil gaat.
Ik moest zelf bij dit werk denken aan sommige vroeg-renaisancistische werken zoals bijvoorbeeld de portretten van Hans Memling in Brugge. Die hebben iets magisch vanwege hun werkelijke grootte maar vooral doordat het kader een raampje wordt waardoor de afgebeelde werkelijkheid letterlijk in jouw werkelijkheid binnen komt kijken. Hier speelt een vergelijkbaar poppenkast-effect.
De tekst “Ruimte is noch een uitwendig object, noch een inwendige beleving” is ontleend aan de filosoof Heidegger.
Het creatief beginsel is een onpersoonlijke, onnoembare kracht.
De illusie waarin we sinds mensenheugenis gevangen zijn is die van de ‘realiteit’. We verwarren verschijnselen met de werkelijkheid. Verschijnselen zijn precies dát: verschijnselen. Zo kent ook ruimte, het ‘materiaal’ van de beeldhouwer, geen enkel onafhankelijk of eigen bestaan, net als ‘de dingen’ zelf waardoor ruimte – afstand en verhouding – tot ervaring worden. De enig werkelijke realiteit is de ongrond (Ungrund) van waaruit alles steeds opnieuw verschijnt.
Omhulling en datgene wat omhuld wordt komen op hetzelfde neer. Vol omvat leegte en wordt door leegte omvat. Alles is leeg. The denial of space, creates space.
‘Via Negativa [‘Ruimte is noch een uitwendig object, noch een inwendige beleving]’. De meervoudige negatie opent de mogelijkheid voorbij iedere fixatie in vorm of naam, en daarmee voorbij iedere conceptuele beperking. Net als iedere inversie houdt ze een totale omkering in van haar tegendeel. Twee totaal tegengestelde werkelijkheden kunnen – ogenschijnlijk – niet tegelijkertijd naast elkaar bestaan aangezien zij elkaar uitsluiten. Maar juist door middel van deze wederkerige uitsluiting kan iets groters worden omvat.
‘Via Negativa [Ruimte is noch een uitwendig object, noch een inwendige beleving]’- 2018, photo-scan of a cut sheet on top of a drawing (inversed position), plexi, dibond, 73,1 x 52,5 x 2,3 cm.
‘Via Negativa [Ruimte is noch een uitwendig object, noch een inwendige beleving]’- 2018, photo-scan of a cut sheet on top of a drawing (inversed position), plexi, dibond, 73,1 x 52,5 x 2,3 cm.
Detail top left corner.
‘Rear View Mirror Jungle [Eye Level Piece]’-2018. Digital print on aluminium/ dibond, frame. 116,5 x 166,5 cm.
‘Rear View Mirror Jungle [Eye Level Piece]’ – 2018, Detail, digital print on alu/dibond, frame, 116,5 x 166,5 cm.